Ferigouleto(-óudouranto)
Thymus odoratissimus
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Farigouleto, Serpoulet, Badassoun, Menudet.
Nom en français : Serpolet très odorant.
Descripcioun :Aquesto ferigouleto trachis is adré de basso mountagno dins li tepiero seco. Coume tóuti li serpoulet èi pas di mai eisado de destria. Fai partido dóu group di fueio ciliado emé de ramo lateralo que crèisson dins l'an d'un biais iregulié e flourisson (planto simpoudico). Aquésti ramo de flour an pas li fueio de la baso en fausso-rouseto. Li cambo redouno porton de péu pulèu long e dre.
Usanço :La ferigouleto(-óudouranto) a à pau près li mémi prouprieta qu'aquéli de la ferigoulo estènt quand meme mens forto.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Thymus
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Tepiero seco
- Bos clar
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Aupènco-Sud-Ouèst
Ref. sc. : Thymus odoratissimus Mill., 1768
(= Thymus glabrescens Willd., 1811 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753